Radio - televizija  Federacije Bosne i Hercegovine

Kabinet Generalnog direktora

Sarajevo, mart 2007. godine

Izvještaj o radu  RTVF BiH u 2007. godini i proširena Informacija o stanju u RTVFBiH

Izvještaj o radu RTVF BiH u 2007.

Federalna televizija je tokom 2007. godine potvrdila i ojačala poziciju televizije sa najrazvijenijom vlastitom produkcijom u BiH.

Informativni i magazinski programi FTV-a (Dnevnik 2, Federacija danas, 60 minuta, Pošteno, Paralele, Džepobran, Pozitiv, Korner) najgledaniji su u BiH. Dominantni su i dokumenarni, obrazovni, dječiji i omladinski, kulturno - zabavni programi FTV -a (Pozitivna geografija, Generali, Kažiprst, U potrazi za Bosanskom piramidom Sunca, Priče iz Hercegovine, Putokazi tradicije, Istorija RTVBiH, dokumentarni filmovi «Tunel nade» i «Žrtva je krivac», Lutkokaz, Barimba, Zyon, Hugo, Nedeljni ručak sa..., TV Bingo show, Folk show, Svako dobro, Bosno i Hercegovino!, SFF na FTV, Sedmica...).

Federalna televizija je i ove godine potvrdila status lidera u BiH u proizvodnjih igranih sadržaja, pa su naše igrane serije bile daleko najgledanije u BiH («Lud, zbunjen, normalan», «Viza za budućnost», «Ne daj se, Nina!», «Večernja škola») dok smo koprodukcijsku suradnju ostvarili sa mnogim televizijama u regionu (TV Slovenija, POP TV, HRT, Nova TV, RTL, RTRS, RTS, FOX TV).

U prošloj godini koproducirali smo i tri igrana filma («Živi i mrtvi» Kristijana Milića, «Estrelita» Metoda Peveca, «Ritam života» Envera Puške), započeli dva nova: «Snijeg» Aide Begić i «Gola koža» Adisa Bakrača, dok su filmovi iz ranijih godina dobivali niz međunarodnih priznanja («Go West» Ahmeda Imamovića, «Nafaka» Jasmina Durakovića i «Nebo iznad krajololika» Nenada Đurića).

Naposljetku, možemo konstatirati da je ovo bila vjerovatno programski najuspješnija godina FTV-a od njenog postojanja.

Radio Federacije BiH je i tokom 2007. godine svoj programski naglasak stavio na informativni i edukacijski sadržaj. Zbog toga, ovaj radio ima svoju vjernu publiku i u potpunosti djeluje u skladu sa svojom programskom misijom o čemu svjedoči niz nagrada i priznanja koje su tokom 2007. godine dobili njegovi novinari i autori. Kao kapitalni projekt ovog medija, izdvajamo proizvodnju 100 epizoda dokumentarno-igranog serijala Radio enciklopedija bh. stvaralaštva, koji je, u suradnji sa Federalnim ministarstvom kulture i sporta, doživio i  svoje CD izdanje.

Radio 202 i dalje uspješno obavlja svoju misiju ubrane i omladinske radio stanice sa prepoznatljivim programskim identitetom.

RTV taksa čini  44% ukupnih prihoda RTVFBiH, budući da se dijeli u odnosu 50% BHRT, 25% RTVFBiH i 25% RTRS. Praktično govoreći, od svake naplaćene RTV takse koja iznosi 6 KM, RTVFBiH dobiva, poslije obračuna troškova naplate takse, oko 1,25 KM.

Stepen naplate RTV takse putem BH Telecoma je 78%, a putem HT Mostar 25%, tako da je prosjek naplate u Federaciji BiH oko 69% (ukupno cca. 28 miliona KM), dok je na teritoriji BiH stepen naplate cca. 67%.

Važno je napomenuti da se RTV taksa naplaćuje i prisilnim, zakonskim putem, te da su tokom 2007. godine sve neplatiše u Federaciji BiH utužene. Inače, pretplatnici sa teritorije Federacije BiH u naplaćenoj RTV taksi učestvuju sa cca. 65%, dok se oko 35% naplati u Republici Srpskoj, a ta raspodjela je zajednička na nivou cijele države.

Za pružene marketinške usluge  (usluge oglašavanja, teleshopa, sponzorstva i TV Binga) RTVFBiH je u BiH ostvarila prihod u visini cca. 17,5 miliona KM, što predstavlja povećanje prihoda od marketinga u iznosu od 15 % u odnosu na 2006. godinu.

Od ukupnog ostvarenog prihoda od oglašivača i sponzora na nivou Sistema javnog emitiranja (RTVFBiH, BHRT, RTRS) u 2007. godini RTVFBiH je ostvarila oko 66%, odnosno, dvije trećine ukupnog marketinškog prihoda, što iznova  jasno po RTVFBiH, pokazuje štetnost zakonskog modela o raspodjeli marketinga po obrascu 50 % BHRT, 25 % RTRS, 25 % RTVFBiH.

Nakon niza godina, RTVFBiH je uspjela normalizirati redovnost isplate plata svojim uposlenicima, tako da sada plate isplaćuje redovno, dok je prosječna netto plata 987 KM.

U 2007. godini izvršen je komisijski popis vrijednosti arhiviranih audio/video programskih sadržaja u vanbilansnoj evidenciji RTVFBiH gdje je utvrđeno da je od 2001. do 2006. godine ukupna vrijednost proizvednog TV programa 132.048.887 KM.

Taj arivski materijal sa trajnom vrijednošću nastao u proizvodnji RTVFBiH (igrani filmovi i serije, dokumentarni filmovi i serije, obrazovni i dječiji programi, muzički i slični sadržaji), već sada ima financijsku vrijednost više od 20 miliona KM.

Kao rezultat rada stručnih službi RTVFBiH, dosadašnjih iskustava i tradicija bh. RTV sistema, kao i primjene novih metoda u ovoj oblasti uređenih na osnovu suradnje sa ekspertnim timom BBC-ija, a uz punu podršku Sindikata, usvojena je nova sistematizacija radnih mjesta RTVFBiH.  Protekla godina je bila i godina kadrovskog podmlađivanja RTVFBiH, tako da danas oko 45 % uposlenih ima visoku ili višu školsku spremu.

Tokom ove godine razvijan je ekspermentalni oblik IPTV, kao oblik digitalne televizije, te proces digitalizaicije arhiva RTVFBiH i njegovo skoro izbacivanje u obliku VOD  (Video on demand) usluge.

Također, tokom 2007. godine obnovljeno je satelitsko emitiranje FTV-a. Uspješno se razvija web servis RTVFBiH koji mjesečeno posjeti oko 75.000 posjetilaca. Na ovaj način, na primjer, više od 15.000 posjetilaca pogleda naš politički magazin 60 minuta.

Naredne godine očekujemo pravi razvoj digitalnog signala FTV-a i ovih pratećih oblika distribucije tv. programa preko interneta (web tv, VOD).

RTVFBiH ranijih godina, a ni tokom prošle 2007. godine, nije imala nikakvu finacijsku podršku Vlade Federacije BiH, premda Zakon ovu vrstu podrške propisuje i podstiče. Ipak, ističemo da će Vlada Federacije BiH iz svog budžeta podržati izgradnju mreže predajnika za signal RTVFBiH na teritoriji Federacije BiH.

Dobru suradnju sa lokalnim zajednicima oko izgradnje novih IT cenatara RTVFBiH, kao i mreže predajnika, RTVFBiH je postigla sa Distriktom Brčko, dok se, u suradnji sa lokalnim vlastima, planira skoro otvaranje novih IT cenatara u Posušju i Travniku.

INFORMACIJA O STANJU U RTVF BIH

Istorijat

Odluka o rekonstrukciji sistema javnog emitiranja u Bosni i Hercegovini, bila je, prije svega politička odluka, koja je donesena, između tadašnjih političkih predstavnika, da se ispoštuje Dejtonska formula BiH. Ona je podrazumijevala nekoliko faza i odnosila se na emitere u BiH, prije svega na tadašnju Radio televiziju Bosne i Hercegovine, emiter Srpsku radio televiziju, te na prestanak emitiranja na zemaljskoj mreži, programa Hrvatske radio televizije  i Radio televizije Srbije, na teritoriji Bosne i Hercegovine. Da bi se pristupilo rekonstrukciji trebali su je potpisati članova tadašnjeg Predsjedništva BiH (Izetbegović, Krajišnik, Zubak) i predstavnika sindikata tadašnje RTV BiH (u čije ime je potpisao M. Oljača)

Prva -Odluka o rekonstruiranju sistema javnog emitiranja u BiH donesena je 30. jula 1999. godine, od strane Visokog predstavnika Carlosa Westendorfa a koja je podrazumijevala sljedeće radnje:

a) raspuštanje Privremenog upravnog odbora RTVBiH

b) donošenje akta o osnivanju RTVFBiH, i PBS -a, te uspostavljanje jedne radio- televizije u RS, koja će biti nasljednik SRT-a.

c) prenos imovine od strane zastupnika (opis aktive i pasive )

d) prestanak re -emitiranja stranih programa na teritoriji BiH

Drugu - Odluku o rekonstrukciji javnog rtv sustava u BiH, donio je visoki predstavnik Wolfang Petritsch, u listopadu 2000. godine koja je za najvažniju tačku imala da se sve ovlasti i obaveze Agenta za prijenos imovine objedinjavaju u novu funkciju pod nazivom Agent Visokog predstavnika za RTV sustav , te se udaraju temelji za snažniji sektor javnih medija, a uspostavljen je i novi sastav  Upravnog odbora.

I upravo ova odluka omogućila je Džonu Šireru da donese niz odluka koje će imati jako negativne posljedice po položaj Radio – televizije Federacije BiH.

Prvo je započela rekonstrukcija radio programa, te su maja 2001. godine sa radom počeli da funkcionišu Radio Federacije i BHR1 u punom kapacitetu emitirajući 24 satni program.

Program PBS -a svodio se na emitiranje emisije Dnevnik u 19 sati na entitetskim kanalima (FRT i RT RS)

Prije odlaska, na kraju svog mandata Džon Širer donosi Odluku (Objavljena u „Službenom listu“ BiH) kojom na krajnje nepravedan način vrši raspodjelu imovine Radio – televizije Bosne i Hercegovine. Odlukom Agent Visokog predstavnika za RTV sustav, imovina bivše RTV BiH podjeljena je  na taj način, da je od cjelokupne sume od 43. 000 000 /četrdeset tri miliona/KM, na koliko je tada procijenjena imovina Radio televizije Bosne i Hercegovine -  96% cjelokupne imovine pripalo je  javnom rtv  servisu/PBS-u/ a FTVBiH pripalo je svega 4% ili oko 800.000 KM.

Ova odluka ima katastrofalne posljedice po RTVFBiH, a o čemu će biti   govora u ovoj informaciji

                        Program FTVBiH, počeo se zvanično emitirati 27. 10. 2001. godine i to na dva kanala a od aprila 2003 godine samo na jednom kanalu. Do 15. avgusta 2004. godine, program FTV distribuiran je sa 226 predajnika,

            Samostalno emitiranje na svojoj mreži program PBS-a (BHT1) započinje u avgustu 2004. godine. Prije početka rada BHT1 na samostalnoj mreži  izvršena je praspodjela predajnika na kojima se do tada emitirao program FTVBiH. BHT1 pripalo 144 predajnika a program FTV za područje Federacije nastavio je da se emitira sa 97 predajnika. Ovakva odluka je temeljila se na želji, da se stvori dobra distribuciona mreža za emitovanje programa BHT1 za područje cijele države. Podjelom na ovaj način, dio područja gubi kvalitetan signal FTV, jer se sa tih predajnika isključivo od 15. avgusta emituje signal BHT1. Dakle, fizičko smanjenje signala za emitovanje programa FTV od 15. avgusta bilo je za nešto više od 65% . Sredstvima iz donacije EU tokom proljeća i ljeta 2004. godine kupljeno je i stavljeno u pogon 15 predajnika za distribuciju signala BHT1 i 15 predajnika za emitiranje signala FTV, te se program RTVF BiH od ljeta 2004. godine emitira sa 112, a program BHT1 sa 159 predajnika.

                                      Program PBS-a /BHT1/ koncipiran je  kao  komisiona televizija koja če samostalno proizvoditi informativni i sportski program, a ostale programe će naručivati od entitetskih emitera (RTFBiH i RTRS), kao i od nezavisne produkcije. Ovakav rad PBS-a /sada BHT1/ bile su utvrđene i planom BBC, a potvrđene su odlukama Upravnog odbora.

                                               Istorijat – zakonski okvir

                                      Zakonski okvir za straranje javnog radio televizijskog sistema /sustava/, i servisa, trajao je jako dugo i on je usvojen na 57 sjednici Predstavničkog domа, održanoj 17. maja 2005.godine, i  47. sjednici  Doma naroda, оdržanoj 5. oktobra 2005. godine, a Zakon o javnom rtv servisu na 51. sjednici Doma naroda, održanoj 28. novembra 2005. godine, i na 71. sjednici Predstavničkog doma, održanoj 21. decembra 2005. godine.

                                     Ovdje treba istaći da predstavnici Radio – televizije Federacije Bosne i Hercegovine, nisu bili uključeni u rad radne grupe koja je pripremala prijedlog Zakona o javnom radio – televizijskom sistemu, a članovi Upravnog odbora RTVFBiH, samo su bili pozvani na jednu sjednicu.

                                      Pokušavali smo u fazi pripreme sistemskog – krovnog zakona, objasniti da neka predložena riješenja uopće nisu dobra, pogotovo Član 23 Zakona koji u nepovoljnu situaciju stavlja RTVFBiH, a druga dva emitera PBS/BHT1/ i RTRS u položaj, koji će ih favorizirati i to po dva osnova.

                                      Prvi, što će se dio sredstava rtv takse prikupljen na području Federacije preliti u Republiku Srpsku, odnosno pripasti emiteru -RTRS. To je pokazivala jednostana računica o broju pretplanika u Federaciji i Republici Srpskoj.

                                      Tim zakonskim rješenjima se desilo da građani jednog entiteta finansiraju rad medija u drugom entitetu, jer su predložena rješenja predviđala omjer raspodjele rtv takse po principu - sva prikupljena taksa na nivou države BiH dijeli se omjerom 50% PBS-u/BHRT/ a entitetskim emiterima RTVFBiH i RTRS po 25 % od prikupljene mase.

                                      Na neodrživost ovakve raspodjele ukazivali smo u kontaktu sa  političkim subjektima, pa smo čak, imali i televizijsku debatnu emisiju, »u živo«  no, niko nije želio, ili nije htio da nas shvati, podrži.

Drugo, još apsurdnije favoriziranje je bilo, što se tim istim članom 23 i odnos ubranog marketinškog prihoda trebao dijeliti po istom omjeru. Mada, je ovakav pristup nezabilježen u svijetu, i mada je u direktnom neskladu sa Zakonom o obligacijama BiH i sa brojnim članovima Deklaracije o opštim ljudskim pravima a  pogotovo sa Članom 14 „U zasnivanju obligacionih odnosa učesnici ne mogu ustanovljavati prava i obaveze kojima se za bilo koga od njih ili za drugog stvara ili iskorištava monopolski položaj na jedinstvenom tržištu, kojim se stiču materijalna ili druga premućstva koja se ne zasnivaju na radu, ili stvaraju neravnopravni odnosi.....“

U rad na Zakonu o Radio – televiziji Federacije BiH, bili su uključena tri predstavnika RTVFBiH, koji su sa članovima iz Ministarstva za saobraćaj i komunikacije, Vlade Federacije Bosne i Hercegovine pripremali tekst ovog zakonskog akta. Bilo je urađeno, više verzija, no, svaki put, susretali smo se sa problemom. Sve verzije »išle su« u OHR, i od strane njihovih predstavnika, vraćani smo na ponovni rad, jer po mišljenju OHR-ovih pravnika i eksperata, prijedlog teksta »nije bio usklađen sa krovnim zakonom«, pa se od nas tražilo prosto prepisivanje članova iz Zakona o javnom rtv sustavu i servisu. (Prijedlogom teksta mi smo željeli uvesti Programsko vijeće, podijeliti prava i nadležnosti Upravnog odbora i Programskog vijeća, trajanje mandata i nadoknadu - za članove UO i PV, bolja rješenja o zaštiti vitalnih interesa – po našem mišljenju). Tekst Zakona koji je usvojen u Zastupničkom domu parlamenta Federacije, plod je nametnutih i iznuđenih kompromisa, prije svega za članove komisije iz RTVFBiH. Na svu sreću, parlamentarci su amandmanima na tekst Zakona, uspjeli da poboljšaju tekst i da djelimičnim amandmanima poboljšaju položaj RTVF BiH.  Zakon još nije usvojen, čeka se dostava primjedbi Kluba Hrvata za ocjenu  mišljenje Ustavnog suda.

Radio – televizijska  taksa

Ubiranje rtv takse na području Federacije BiH i Distrikta Brčko, vrši RTVFBiH, a na području Republike Srpske RTVRS, jer imaju odgovarajuće službe. Sve do usvajanja Zakona o javnom radio televizijskom sistemu raspodjela rtv takse bila je regulisana je Članom 50 Zakona. Tako 58% prikupljenje rtv takse na području Federacije pripadalo RTVFBiH a 42% pripada Javnom radio televizijskom servisu BiH, isti omjer je i za područje RS gdje RTVRS - u pripadalo 58% prikupljenih sredstava a JS BiH 42 procenta.

Naplata rtv takse bila je vezana za Elektroprivrede u periodu do februara 2004. godine i imala je sljedeće pokazatelje: Naplata RTV takse putem Elektroprivrede BiH ostvarena je sa 44,10% a putem Elektroprivrede HZHB samo sa 4, 23%.

Ovakav način ubiranja rtv takse nije bio zadovoljavajući, prije svega jer su naši partneri iz elektrodistribucija mada solidno stimulisani, svojim postupcima, a prije svega šalterskih radnika, pomalo su bojkotovali prikupljanje rtv takse.

Naplata RTV takse putem Telekom operatera u Federaciji BiH vrši se od

februara 2004. godine i ima trend rasta, tako da sada imamo sljedeću situaciji kada je u pitanju prikupljanje rtv takse po kantonima:

1.   BOSANSKO-PODRINJSKI                    83, 23%

2.* DISTRIKT BRČKO                             56, 55%

3.   HERCEG-BOSANSKI                          20, 88%

4.   HERCEGOVAČKO-NERETVANSKI          39, 30%

5.   POSAVSKI                                      56, 21%

6.   SARAJEVSKI                                   87, 27%

7.   SREDNJE-BOSANSKI                         45, 24%

8.   TUZLANSKI                                     77, 17%

9.   UNSKO-SANSKI                                82, 18%

10. ZAPADNO-HERCEGOVAČKI                  17, 32%

11. ZENIČKO-DOBOJSKI               64, 76%       

          Ukupno:                         68, 90%

* za područje Distrikta Brčko koje BH Telekom i HT Mostar pokrivaju svojom mrežom fiksne telefonije. Dakle, naplata rtv takse na području Federacije iznosi skoro 69 procenata.

Treba napomenuti da RTV FBiH, rtv taksu naplaćuje i putem vlastite inkaso službe, od domaćinstva  koja posjeduju Radio ili TV prijemnik a ne posjeduju  fiksne telefonske priključke (pretežno u ruralnim područjima) i taj broj iznosi oko 25.000 domaćinstava. Stepen naplate putem ove službe iznosi 40%.

Treba napomenuti da RTV FBiH, rtv taksu naplaćuje i putem vlastite inkaso službe, od domaćinstva  koja posjeduju Radio ili TV prijemnik a ne posjeduju  fiksne telefonske priključke (pretežno u ruralnim područjima) i taj broj iznosi oko 25.000 domaćinstava. Stepen naplate putem ove službe iznosi 40%.

Kako je to istaknuto i u revizorskom izvještaju, RTVF BiH, na žalost ne posjeduje, tačne podatke o broju pretplatnika u Republici Srpskoj, mada je to zakonska obaveza koja proizilazi iz Člana 24 Zakona o javnom rtv sistemu:” (1) Svakom javnom RTV servisu mora biti omogućeno da u svakom trenutku ima direktan uvid u naplatu i raspodjelu RTV takse” , ovaj član se ne primjenjuje od strane RTRS.

RTVFBiH obavezna u zakonskom roku utužiti dužnike koji nisu redovno plaćali RTV taksu, ili bi u suprotnom kršili zakon. Koristeći tu zakonsku mogućnost i obavezu mi smo kod nadležnih sudova provodili i provodimo utuživanje dužnika (Član 52 zakona). U ovom trenutku svi građani koji neplaćaju rtv taksu su utuženi i vode se sudska utuženja. Dakle, cilj je da se svi građani izjednače pred zakonom o rtv taksi. RTV taksa u BiH najmanja je u regionu i ona iznosi 6 KM ili 3 eura, dok je u svim drugim državama puno veća nego u BiH.

Gledanost i Marketing

FTV ima najveći prihod od marketinga (oglašavanja i sponzorstva) u državi BiH. FTV ostvaruje godišnje oko 33 % ukupno ostvarenog  prihoda od oglašavanja na svim televizijima u BiH. Komparacije radi u 2006. godini prihod od marketinga koji je ostvarila FTV je 2 x veći od prihoda koji su zajedno ostvarili BHT1 i RTRS. Prema trenutnim pokazateljima i u tekućoj 2007. godini FTV će ostvariti 2 x veći prihod od marketinga (oglašavanja i sponzorstva) u odnosu na prihod koji zajedno ostvare BHT1 i RTRS.  

Kao i svih prethodnih godina i danas je  FTV BiH najgledanija televizija u Federaciji i ima ulogu lidera (Prema zvaničnim podacima agencije Mareco Index Bosnia, koja je članica Gallup International, i koja u BiH provodi dnevno elektronsko mjerenje TV gledanosti - metod Peoplemeter, FTV na nivou Federacije BiH ima u prosjeku dnevno za 60 % veći udjel u gledanosti u odnosu na prvu narednu TV stanicu). U godinama kada je FTV imala veću pokrivenost na nivou BiH,  FTV je bila u pogledu gledanosti konstantno najgledanija TV stanica u BiH.  I pored činjenice da FTV posljednjih godina nema pokrivenost cijele teritorije BiH, FTV je  još uvijek jedna od dvije vodeće TV stanice (Prema zvaničnim podacima dnevnog mjerenja TV gledanosti u BiH, FTV i PINK BH imaju  status najgledanijih televizija tj. FTV i Pink BH se međusobno smjenjuju na liderskoj poziciji u TV gledanosti tokom sedmice). Što se tiče gledanosti TV programa, zvanični podaci govore da  na listi 10 najgledanijih TV programa u BiH, iz sedmice u sedmicu, FTVBiH gotovo uvijek ima bar 5 svojih programa. Najgledanije informativne emisije u BiH su emisije FTV (Dnevnik 2, 60 minuta, Pošteno, Federacija danas, Dnevnik I –u podne) i njihov udjel u gledanosti često na nivou Federacije BiH doseže i do 50 %, a na nivou BiH do 30 %.

Problemi u odnosu RTVFBiH i BHRT1, i nepoštovanje odluka iz Zakona o javnom rtv sistemu

Kako je ranije istaknuto u ovom materijalu Odlukom Džona Širera, RTVFBiH je praktično ostala, bez imovine, te sve usluge mora da plaća, od najma prostorija, studija, režija, iznajmljivanja opreme. Mi sve  usluge koje nam pruža JS plaćamo - javnom servisu. Sve usluge - od predajnika, studija, kamera, kancelarija, telefona, do električne energije.

Od imovine koja je bila nekadašnje vlasništvo RTVBiH, mi smo dobili svega 2%. Isti model nije primijenjen u RS-u, tamo je RTRS, još uvijek, apsolutno vlasnik imovine koju posjeduje.

                                      Kao što je rečeno Program PBS-a /BHT1/ koncipiran je  kao  komisiona televizija koja će samostalno proizvoditi informativni i sportski program, a ostale programe će naručivati od entitetskih emitera (RTFBiH i RTRS), kao i od nezavisne produkcije. Ovakav rad PBS-a /sada BHT1/ bile su utvrđene i planom BBC, i stavovima - odlukama Upravnog odbora. Smatralo se, naime, da će dio novca, koji PBS/BHRT1/ dobija od rtv takse- 50 procenata, biti »vraćen« entitetskim emiterima, kroz naručivaanje odgovarajućih programa. Takav odnos je, manje više, funkcionisao, programski direktori BHT i FTVBiH su dogovarali, naručivanje programa, obim, žanrove i dužinu, da bi to bilo dovedeno u pitanje dolaskom na čelo novog Upravnog odbora BHRT1 i novih čelnih ljudi BHT1. Tako, da je u 2007. godini, predviđeni obim naručenog programa od 25 procenata, jedva dostigao 11%.

                                      Problemi se iskazuju i u nepoštovanju Protokola i Cjenovnika međusobnih usluga, koji su potpisali (u dva navrata) generalni direktor RTVFBiH Jasmin Duraković i tadašnji generalni direktor Javnog radio televizijskog servisa BiH (JS BiH) Drago Marić, a čiji je cilj bio obostrano racionalno i plansko korištenje raspoloživim proizvodnim, tehničkim, ljudskim i prostornim resursima.

                                      Nije formirana Koorporacija javnih RTV servisa BiH, četvrti pravni subjekt, rokovi su probijeni.  Formalno, Korporacija nije formirana jer nije usvojen Zakon o JS RTVFBiH, odnosno izabran novi Upravni odbor ovog emitera. Smatramo, da je Korporacija mogla biti oformljena, a da u sastav UO uđu članovi iz postojećeg sastava UO RTVFBiH, koji bi bili zamjenjeni, nakon biranja novog, jer ne postoje pravne zapreke, da tako ne bude učinjeno.

                                      Također, ne poštuje se i ne primjenjuje odluka iz Člana 6, o informaciono- tehničkim centrima, odnosno jedinstvenom prostoru za prikupljanje vijesti, što je potvrđeno i BBC ijevim planom razvoja javnih emitera.

                                      Kako nije formirana Korporacija, tako se direktno krši Član 8, stav e o nadležnosti Korporacije o koordininaciji između javnih RTV servisa u sistemu.

                                      Ekonomski pokazatelji

RTVF BiH  od početka radi na razvoju javnog rtv sustava. U proteklih 5 godina RTVFBiH je prebacila, preko 80 miliona KM, za razvoj RTV sistema. Smatrali smo da je to put ka integraciji Javnog RTV sistema, da to treba da podržimo, i u tom smislu RTVFBiH je platila ogromnu cijenu izgradnje onog emitera koji se sada zove BHRT1.

                                               Na osnovu Druge odluke Visokog predstavnika, sa 30.11.2001.godine prestaje djelovanje RTVBiH, u smislu obavljanja njene osnovne djelatnosti proizvodnje, prenosa i emitovanja programa, mada postupak njene stvarne likvidacije traje sve do 2003.godine, kada je definitivno donesena Odluka o likvidaciji RTVBiH, potpisana od strane Agenta Visokog predstavnika za RTV sistem, gospodina Džona Širera.

Sa obzirom na činjenicu da je mjesec dana prije isteka poslovne godine prestalo djelovanje RTVBiH bilo je neophodno uraditi završni račun za 11 mjeseci, te odvojene završne račune za nova dva pravna subjekta za jedan mjesec.

Obzirom na činjenicu da je JS po Odluci Visokog predstavnika bio pravni nasljednik RTVBiH, te da je njemu dodijeljena gotovo cjelokupna imovina, iskazani gubitak u Konsolidovanom bilansu je u cijelosti knjižen JS -u, te je RTVFBiH u 2002 godinu ušla bez iskazanog bilo kakvog gubitka.

Poslovanje za 2002 godinu trebalo je biti poslovanje dva odvojena pravna subjekta, a u njihovom poslovanju, pa time i finansijskom rezultatu, po prvi put se, u skladu sa Odlukom Visokog predstavnika, pojavljuje i treći pravni subjekt, kao dio Sistema javnog emitovanja – RTRS (nasljednik SRT-a ), sa obavezom djelimičnog finansiranja JS -a.

Naime, navedenom Odlukom Visokog predstavnika, sva pokrenuta i nepokrenuta imovina, kao i sva dugovanja pripala su JS -u, a svi prihodi kao i gotovo sve programske i druge obaveze, pripale su RTVFBiH.

Pošto je za period likvidacije RTVBiH, takođe od strane Visokog predstavnika donešena i Odluka o privremenom finansiranju pravnih subjekata proizašlih iz RTVBiH, istom Odlukom je definisano da: „ RTVFBiH i RTRS sve zajedničke programske projekte finansiraju u visini 2:1, a sve ostale troškove JS-a finansira RTVFBiH iz svojih prihoda.“

Ovom Odlukom nisu bile definisane zajedničke smjernice za izradu planova za 2002.godinu, kako sa stanovišta programske i ekonomske politike, tako ni sa stanovišta kadrovske politike i politike investiranja u prenosne i proizvodno reprodukcione kapacitete, osim što je definisano „ da su sva stalna sredstva na upravi i brizi JS-a, te da ta sredstva mogu da se koriste bez naknade.“

Iako bez smjernica, planovi JS i RTVFBiH morali su se raditi zajednički, jer sa jedne strane bili su prihodi i program, a sa druge strane proizvodno reprodukcioni kapaciteti i ostale obaveze. Po svim projekcijama, uz cijenu RTV takse od 6 KM, uz stepen naplate od svega 36% za oba pravna subjekta, u periodu njihove transformacije, nedostajalo je prosječno mjesečno cca 1 milion KM, da bi se pokrio zatečeni nivo izdvajanja za plate, amortizaciju, te pojačana izdvajanja za program, te su na ovu činjenicu upozoreni i organi upravljanja oba emitera.

Obzirom na svu odgovornost prema programu, gdje je trebalo sačuvati imidž državne televizije, u situaciji dok ona još nije postojala (osim Dnevnika koji su emitovani na entitetskim kanalima ) FTV je krenula prilično ambiciozno i agresivno:

-  emitovan je program na dva kanala

-  počela je ambicioznija proizvodnja vlastitih programa;

-  ušlo se u stimuliranje BH kinematografije;

-  ušlo se u angažovanje nezavisnih produkcija, kako bi se postigla Zakonska obaveza angažovanja ovih produkcija do nivoa od 10% ukupne produkcije.

Kao rezltat ovih agresivnijih mjera u produkciji, počela je proizvodnja serije „ Viza za budućnost „ u produkciji Nezavisne agencije „ MEBIUS „ a i prvo stimulisanje domaće kinematografije sredsvima za film „ ZLATNA DOLINA „.

Proizvodnja TV serije Viza za budućnost višestruko se isplatila RTVFBiH: to je jedna od najgledanijih serija i danas, prodata je u više zemalja Regiona, finansijski gotovo u cjelosti ovim prodajama je pokrivena .

Uz proizvodnju i emitovanje ove serije, pokrenuta je proizvodnja i emitovanje još niz vlastitih i nabavljenih programa, kao što su, između ostalih kviz „ ŠTA JE TU JE „ , TV BINGO SHOW, Sex i grad, Ally Mc Beal, Film nedelje, Magazin „ Subotom uveče „.

Emitovanje naprijed navedenih, i ostalih programa, brzo su RTVFBiH dovele na poziciju najgledanijeg kanala u BiH, te je zahvaljujući tim programima RTVFBiH u 2002.godini ostvarila cca 50% ukupnih marketinških sredstava oglašavača namjenjenih BH tržištu. Time je prihod od marketinških usluga, u odnosu na prethodnu godinu porastao za 31% ili cca 3,5 miliona KM.

U realizaciji planskih zadataka za navedenu godinu dešavalo se niz „ iznenađenja „ koja nam nisu bila poznata u startu, a koja su uticala na izražen rast rashoda. Ovdje se prije svega misli na povećana ulaganja u program, te na povećanje broja zaposlenih, koje je zahtjevala nova organizaciona struktura oba subjekta.( Samo tokom 2001 u RTVBiH broj zaposlenih se povećao za 186 radnika. Konstiturisanjem novih subjekata zaposleni su raspoređeni prema funkcijama koje su subjekti obavljali ). Za zaokruživanja funkcija koje je RTVFBiH preuzela, tokom 2002.godine primljeno je novih 34 radnika. ( Ne raspolažemo podatkom koliko je novih radnika primljeno u JS ).

 Nepoznanica nam je bila i koliki nivo sredstava ćemo morati, iz naših prihoda, izdvojiti za finansiranje JS-a prema Odluci Visokog predstavnika o privremenom finansiranju. Taj iznos za cijelu 2002.godinu bio je 16.654.070 KM. Naplaćeni prihod od RTV takse za isti period iznosio je 14,672.635 KM (stepen naplate 36% ), tako da smo iz marketinških prihoda morali izdvojiti dodatnih 1,981.435 KM.

Sve naprijed navedene okolnosti dovele su do situacije da je po probnom Bilansu uspjeha RTVFBiH trebala da posluje sa gubitkom od cca 7 miliona KM, a JS da posluje pozitivno.

Ovakva situacija je bila nerealna iz glavnog razloga što se nije moglo precizno utvrditi ko je i u kolikoj mjeri doprinijeo tom gubitku. Na prijedlog dva menadžmenta organi uprave su donijeli zaključak da se navedeni gubitak podjeli ravnomjerno na oba pravna subjekta.

Kako  RTVFBiH  nije imala imovinu (osim osnivačkih uloga ) iz koje bi namirio gubitak, isti je iskazan u Bilansu stanja i zavisno od finansijskih rezultata u narednim godinama rastao ili opadao. Kumulirani gubitak sa stanjem na dan 31.12.2006.godine iznosi 3,916.116 KM, što znači da se 85% istog odnosi na 2002.godinu.

Poseban problem za oba ova subjekta pojavio se već u prvoj polovini 2002 iste godine, a to je bila nesolventnost. Da bismo mogli isplatiti plate radnicima (koje su do tada uredno izmirivane) morali smo podići revolving kredit i to JS u iznosu od 1,000.000 KM, a RTVFBiH u iznosu od 500.000 KM. ( Ugovoreni kredit RTVFBiH trebao je biti vraćen u roku od jedne godine, ali je vraćen tek 24.10.2004.godine, nakon više potpisanih aneksa.)

(Jedna od nametnutih obaveza bila je, a i danas još traje, da se plate i ostale naknade radnicima, isplaćuju istovremeno u oba pravna subjekta. )

U novembru 2005.godine donesen je Zakon o Javnom sistemu kojim je utvrđena obaveza telekom operatora da u ime RTV sistema vrši naplatu RTV takse na područjima koje pokrivaju. U skladu sa navedenim Zakonom zaključeni su novi ugovori sa telekomima, s tim što je naknada za naplatu ove takse povećana sa 2% na 4%.

Pored naprijed navedenih načina naplate RTV takse, služba RTV takse, koja organizaciono pripada u okvire RTVFBiH vršila je i samostalnu naplatu putem vlastite inkaso službe od obveznika koji nemaju telefonski priključak, te od pravnih lica, a istovremeno je vršena i prinudna naplata RTV takse od svih neurednih platišta.

Za period 2002-2006. godine pravovremeno je ispostavljeno preko 470 hiljada platnih naloga neurednim platišama za preko 37,7 miliona KM nenaplaćenih potraživanja.

Postupak prinudne naplate je prilično skup, te smo za ove namjene do sada uložili cca 2,8 miliona maraka ( sudske takse, poštanski troškovi, obrasci i sli. ) zbog sporosti u radu sudova, od utuženog.

Ovim naprijed navedenim poslovima službe RTV takse stečena je još jedna korist: ažurirane su naše vlastite baze podataka o obveznicima plaćanja takse, tako da bismo za relativno kratko vrijeme mogli i sami da štampamo priznanice za cijelu teritoriju Federacije BiH.

Primjenom ovog Zakona prestaje obaveza RTVFBiH da finansira JS, ali nastaje nova obaveza- plaćanje korištenja proizvodno reprodukcionih i prenosnih kapaciteta iz svojih, pripadajućih 58% prihoda od RTV takse.

Premda je RTRS po navedenom Zakonu takođe zadržala 58% prihoda naplaćenih na području RS, ipak je ona bila u znatno povoljnijem položaju od RTVFBiH jer nije morala iznajmljivati i plaćati kapacitete JS-a jer je imala vlastite kapacitete.

Kao što je to u više navrata naprijed navedeno, smatramo neophodnim, na ovom mjestu, još jednom podvući da je Odlukom Agenta Visokog predstavnika za RTV sistem Džona Širera, likvidacijom RTVBiH, RTVFBiH dobila svega cca 2% ( beznačajne ) opreme, da je defakto ostala bez opreme, te je bila prinuđena da neophodnu opremu iznajmljuje. Da bi se sačuvao RTV sistem, Upravni odbor sistema je donio Odluku da RTVFBiH ( osim zakonske obaveze proizvodnje do 10% kod nezavisnih produkcija ) može da iznajmljuje opremu i kapacitete pretežno od JS-a.

Time smo dovedeni u još nepovoljniji položaj, posebno ako se ima u vidu činjenica da se radi o istrošenoj i dobrim dijelom zastarjeloj opremi.

Od JS-a iznajmljujemo svu opremu i kapacitet za proizvodnju programa ( studija, reportažna kola, mobilnu tehniku-sve sa kadrovima koji rade na tim poslovima ) prenosnu tehniku i kadrove, usluge Muzičke produkcije, obezbjeđenje, služba protokola sa kurirskom službom, informacione tehnologije, usluge knjigovodstva ( do septembra 2006.godine ) usluge magacina, arhiva i sl.

Bez obzira na ovu činjenicu RTVFBiH je prihvatila ovu Odluku Upravnog odbora, smatrajući da time doprinosi izgradnji RTV sistema u kojoj bi državna Radio-televizija trebala da nađe svoje odgovarajuće mjesto.

U prvoj a većim dijelom i drugoj godini primjene navedenog Zakona ( 2003.godine do augusta 2004 god ) RTVFBiH je bila gotovo jedini korisnik kapaciteta JS-a.

U to vrijeme nismo imali izgrađene kriterije po kojima bismo utvrdili koliko bi RTVFBiH trebala da plati iznajmljivanje ove opreme i kapaciteta, te je za 2003 i 2004.godinu nivo naše obaveze dogovaran na osnovu realizovanih rashoda tadašnjeg Media centra, bez mogućnosti uticaja na racionalnije poslovanje tog Centra. Na osnovu tih dogovora za 2003.godinu izdvojeno je 10.080.000 KM, a za 2004.godinu 11,275.264 KM.

Smatrajući da je ovaj način priznavanja troškova, posebno bez mogućnosti uticaja na njihovo smanjivanje, za RTVFBiH nepovoljan i skup donesena je odluka Upravnog odbora za izradu cjenovnika međusobnih usluga.

Prvi cjenovnik je prihvaćen u prvoj polovini 2005.godine sa važnošću za cijelu navedenu godinu, kao eksperimentalni period njegove primjene. Na osnovu tog cjenovnika za 2005.godinu korištenje usluga smo platili u iznosu od 8,832.906 KM, što je oko 2,5 miliona KM manje nego u prethodnoj godini.

Iako je račun bio znatno manji, smatrali smo da je još uvijek visok, te je u 2006.godini izvršena revizija Cjenovnika, takođe sa važenjem za cijelu godinu. Po revidovanom Cjenovniku za 2006.godinu za navedene usluge platili smo 7,885.148 KM što je za dodatnih 947.785 KM manje u odnosu na prethodnu godinu, a u odnosu na 2004.godinu manje čak za cca 3,5 miliona KM.

Još uvijek smatramo da su ove cjene visoke, znatno više nego na slobodnom tržištu i iznad naših mogućnosti. Jedino što za sada možemo uraditi i radimo je maksimalno smanjenje korištenja ovih kapaciteta do granice u kojoj ne bi bio ugrožen program.

Za period 2002-2006.godine RTVFBiH je za finansiranje i korištenje usluga JS-a izdvojila ukupno 54,727.388 KM što je cca 37% ostvarenog ukupnog prihoda za isti period.

Međutim, ovim Zakonom je definisana i raspodjela prihoda od  RTV takse po kojoj entitetskim emiterima pripada po 25%, a državnom emiteru 50% naplaćenih prihoda sa cijele teritorije BiH, sa primjenom po stupnju zakona na snagu tj od 01.12.2005.godine.

Prevedeno na cijenu RTV takse za RTVFBiH ta cijena iznosi 1,5 KM, što je za 1,98 KM manje od cijene koju je imala do tog perioda.

Primjenom novog Zakona, prije formiranja Korporacije, RTVFBiH je višestruko oštećena:

·                                             smanjenje učešća u prihodu od RTV takse za RTVFBiH značilo je prosječno mjesečno smanjenje za cca 400.000 KM (BHRT i RTRS dobili su po cca 200.000 KM povećanja ).

·                                             sve funkcije koje su trebale preći u Korporaciju, ostale su i dalje na finansiranju u RTVFBiH, iz značajno smanjenih sredstava

·                                             pogrešnim tumačenjem Zakona raspodjela RTV takse je počela sa decembrom 2005, i to na fakturisanoj realizaciji za novembar iste godine, (Ovo je konstatovano i u revizorskom izvještaju posebne namjene, gdje je vršena samo revizija prihoda od RTV takse ), te je i po ovom osnovu RTVFBiH jednokratno oštećena za dodatnih cca 400.000 KM.

Ovdje moramo istaći da je RTRS ponovo, među entitetskim emiterima dovedena u povoljniji položaj, jer je za isti obim poslova dobila prosječno mjesečno cca 200.000 KM prihoda više ( a time i likvidnih sredstava ).

Osim raspodjele prihoda od RTV takse, koja je i logična sa obzirom da se po istim kriterijima naplaćuje sa cijele teritorije BiH ( možda bi se o omjerima moglo govoriti ), navedenim Zakonom je nametnuta, nelogična, raspodjela prihoda od usluga marketinškog programa i to u istim omjerima kao i RTV taksa, što mi nismo nikada proveli u život, jer bi to značilo gašenje RTVFBiH.

Iskazano kroz godišnju minutažu emitovanog programa, najveća minutaža je zabilježena u 2002.godini i iznosila je 902.807 minuta odnosno cca 41 sat programa dnevno na dva kanala. Već u 2003 godini došlo je do smanjenja emitovanog programa na 695.577 minuta, odnosno prosječno dnevno oko 32 sata, s tim što je samo u prvom polugodištu program emitovan na dva kanala, a u drugom polugodištu na jednom kanalu. U posmatrane zadnje tri godine program je emitovan samo na jednom kanalu.

U 2004.godini emitovano je 485.447 minuta programa, odnosno prosječno dnevno 22 sata, u 2005.god 459.093 minute, odnosno prosječno dnevno 21 sat, te u 2006.godini 421.181 minuta, odnosno prosječno dnevno 19 sati. Do smanjenja sati dnevno emitovanog  programa došlo je zbog smanjenja troškova usluga JS-u za prenos programa.

U strukturi emitovanog programa najveće učešće ima strani program

  od 42 do 50 %, zavisno od godine ), te vlastita proizvodnja ( 31 do 46 % ).

U skladu sa Zakonom javni emiteri treba da od nezavisnih produkcija naručuju program do visine od 10 %. Ovaj zakonski maksimum je dostignut tek u 2006.godini, a u ranijim godinama se kretao od 2-6 %.

Učešće komercijalnog programa u ukupno emitovanom programu kretalo se između 3 i 4%

Ako posmatramo emitovanje programa po žanrovima onda možemo zaključiti da je jedino informativni program imao kroz čitavi period, konstantno učešće u strukturi emitovanog programa od cca 16 %.

Visoko učešće u strukturi emitovanog programa ima serijski program ( 13-18 % ), te filmski program ( 11-15 % ).

Dječiji i omladinski program takođe imaju konstantno učešće od cca 11 %, dok je učešće sportskog programa variralo i kretalo se od 13 do 3 %.

Za sve programe rađene u vlastitoj produkciji, naručene od nezavisnih produkcija, te filmove koje smo sufinansirali sa Kinematografijom, RTVFBiH ima isključiva TV prava.

Materijalna vrijednost ovih prava u našem Arhivu procjenjuje se na 15 - 20 miliona KM.

Mnoga od tih prava su već prodavana, posebno u Regionu, a i dalje se radi na njihovoj prodaji. Osim toga ona su uvijek rezerva za reprizno emitovanje na vlastitom kanalu.

Pored toga na zalihama imamo i kupljenih TV prava stranih programa, sa licencnim periodom preko jedne godine (premijerno i reprizno emitovanje ) u vrijednosti od preko 3 miliona KM. Ova vrijednost se otpisuje po isteku licencnog perioda.

Posmatrano po kvalifikacionoj strukturi, sa stanovišta stepena stvarne stručne spreme najveći broj zaposlenih se nalazi u kategoriji SSS. Mada je broj ovih radnika varirao po godinama (od 191 u 2001 do 212 u 2006. godini ) njihovo učešće u strukturi ukupnog broja zaposlenih bilo je konstantno i kretalo se oko 52 %.

Stvarnu VSS ima kroz čitav period cca 35-36 % zaposlenih, a njihov broj se kretao od 132 do 141 radnika.

Posmatrano po spolnoj strukturi i žene učestvuju sa cca 60 %, a muškarci sa cca 40 %.

Po nacionalnoj strukturi najveći broj zaposlenih, cca 65 % su Bošnjaci, po cca 13 % Hrvati i Bosanci, cca 5 % Srbi, a 2-3 % ostali.

Prema godinama radnog staža, najveći broj zaposlenih, njih oko 47 % nalazi se u grupi do 10 godina radnog staža. Preko 30 godina staža imamo cca 14 % zaposlenih.

Same „suhe“ brojke nisu dovoljne da iskažu kakvim intelektualnim kapitalom raspolažemo. U relevantno kratkom vremenu u RTVFBiH stasali su značajni kadrovski potencijali gotovo u svim programskim dijelovima, od kojih su neki postali i zaštitni znak RTVFBiH, a mnoge TV stanice ( javne i privatne ) rado bi ih imale u svojim redovima.

Na bazi broja zaposlenih po ukalkulisanim satima rada, prosječne plate su se kretale od 773 do 906 KM, zavisno od godina, s tim što razlika između startne 2002 i 2006. godine iznosi svega 29 KM.